اظهارنامه مالیاتی چیست؟ راهنمای تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی 1403

اظهارنامه مالیاتی، کارنامه‌ای مالی از یک سال کاری یک شرکت یا شخص بوده که جهت محاسبه مالیات بر درآمد هزینه‌ها، معافیت‌ها و کسورات مالیاتی به سازمان امور مالیاتی ارائه می‎شود. این اسناد که به‌صورت الکترونیکی از طریق وبسایت‌هایی مانند www.intamedia.ir و tax.gov.ir قابل‌تکمیل و ارسال هستند، درآمد فرد یا نهاد را نسبت به میزان مالیات قابل پرداخت محاسبه می‌کنند. به این ترتیب، مالیات بر درآمد به‌صورت دقیق و عادلانه تعیین می‌شود. 

تکمیل و ارسال به‌موقع اظهارنامه مالیاتی، اهمیت ویژه‌ای دارد چرا‌که در صورت ارائه ندادن آن به سازمان، ممیزین مالیاتی میزان مالیات را تعیین کرده و افراد ملزم به پرداخت آن خواهند بود.

همچنین، اشخاص حقیقی تا پایان خرداد ماه سال 1403 فرصت دارند تا اظهارنامه مربوط به سال مالی 1402 را تکمیل کنند. ارائه دقیق و به موقع اظهارنامه مالیاتی، نشان‌دهنده پایبندی به اصول شفافیت و صداقت مالی است و موجبات اطمینان سازمان‌های دولتی و مودیان احتمالی را فراهم می‌آورد.

تفاوت اظهارنامه مالیاتی با سایر اسناد مالی

اظهارنامه مالیاتی، سندی است که به‌طورخاص توسط اشخاص حقیقی و حقوقی برای محاسبه و پرداخت مالیات بر درآمد به سازمان امور مالیاتی ارائه می‌شود و تفاوت‌های قابل‌توجهی با سایر اسناد مالی دارد. در‌حالی‌که اسناد مالی مانند صورت‌های مالی، گزارش‌های سود و زیان و ترازنامه، جزئیات مالی کلی یک شرکت یا شخص حقیقی را برای اهداف حسابرسی، ارزیابی و تجزیه و تحلیل درون سازمانی فراهم می‌کنند، اظهارنامه اشخاص حقیقی و حقوقی به‌طورخاص بر محاسبه درآمد قابل مالیات و تعیین مالیات سالانه متمرکز است.

این تفاوت هم در هدف از تهیه این اسناد و هم در محتوا و جزئیات ارائه شده در آن‌ها نیز منعکس می‌شود. اظهارنامه مالیاتی به سازمان‌های دولتی اجازه می‌دهد تا به‌طورموثر بر میزان مالیات قابل پرداخت نظارت کنند، در حالی‌که سایر اسناد مالی به‌طورعمده برای طرف‌های ذی‌ربط داخلی و خارجی تهیه می‌شوند.

چه اشخاصی موظف به ارائه اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی هستند؟

در این بخش به بررسی این موضوع می‌پردازیم که ارائه اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی شامل چه کسانی می‌شود؟ این بحث از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا کمک می‌کند تا هر شخص یا نهادی به درستی از وظایف قانونی خود آگاه شود.  اشخاصی که موظف به ارائه اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی از طریق نرم افزار سامانه مودیان هستند عبارت‌اند از:

در مقابل، شهرداری‌ها و سازمان‌های زیرمجموعه در استان‌ها، سازمان‌ها و نهادهایی که از بودجه عمومی دولت استفاده می‌کنند، کلیه موسسات و وزارت‌خانه‌ها، کارگران، صیادان، عشایر و شرکت‌های تعاونی دانش آموزی و دانشجویان از تسلیم اظهارنامه مالیاتی معاف هستند. این دسته‌بندی نشان‌دهنده طیف گسترده‌ای از افراد و نهادهایی است که تحت پوشش قوانین مالیاتی قرار می‌گیرند و نقش مهمی در ساختار مالیاتی کشور ایفا می‌کنند.

چند نوع اظهارنامه برای اعلام درآمد داریم؟

در نظام مالیاتی ایران، انواع مختلفی از اظهارنامه‌ها برای اعلام درآمد وجود دارد. توجه به جزئیات و انتخاب صحیح اظهارنامه، کلید موفقیت در فرآیند اظهارنامه مالیاتی و جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی با سازمان امور مالیاتی است. انواع اظهارنامه‌ها عبارت‌اند از:

انتخاب دقیق نوع اظهارنامه بستگی به طبقه‌بندی فعالیت اقتصادی و ساختار حقوقی شخص یا شرکت دارد. استفاده از نرم افزار حسابداری شرکتی نه‌تنها در مدیریت مالی روزانه بلکه در تهیه و ارسال این اظهارنامه‌ها نیز به عنوان یک ابزار کارآمد عمل و به افراد و شرکت‌ها کمک می‌کند تا از دقت اطلاعات ارائه شده اطمینان حاصل کنند.

چگونه اظهارنامه مالیاتی تنظیم کنیم؟(چگونگی تنظیم اظهارنامه مالیاتی)

تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیاتی در سال‌های اخیر دست‌خوش تغییرات فراوانی قرار گرفته است. تا پیش از سال ۱۳۹۱، فرآیند اظهارنامه مالیاتی به‌شکل کاغذی و با صرف زمان و هزینه قابل توجهی انجام می‌شد. با پیشرفت تکنولوژی و به منظور تکریم مودیان و تسهیل این فرآیند، سازمان امور مالیاتی اقدام به راه‌اندازی سامانه‌های الکترونیکی نمود تا امکان تکمیل و تسلیم اظهارنامه‌های مالیاتی به صورت اینترنتی فراهم آید. فرآیند ثبت نام و ارسال اظهارنامه شامل مراحل زیر است:

این روش نه‌تنها روند اظهارنامه را ساده‌تر و سریع‌تر کرده بلکه دقت و شفافیت اطلاعات ارائه شده را نیز افزایش داده است. از طریق وبسایت سازمان امور مالیاتی، www.tax.gov.ir، مودیان می‌توانند از این خدمات غیرحضوری استفاده کرده و به‌راحتی وظایف قانونی خود را انجام دهند. این تغییرات، نشان‌دهنده تلاش‌های مستمر برای بهبود فرآیندهای مالیاتی در ایران است.

چه مدارکی برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی مورد نیاز است؟

برای تهیه اسناد مالی همیشه نیاز به گردآوری مدارکی هست. در این قسمت برای شما از مدارکی صحبت می‌کنیم که در زمان تهیه اظهارنامه به آن‌ها نیاز خواهید داشت. مدارکی که برای تکمیل اظهارنامه نیاز دارید عبارت‌اند از :

همچنین، در فرآیند تهیه اظهارنامه مالیاتی، ارائه اسناد و مدارک مالی دقیق و به‌روز بسیار حائز اهمیت است. این اقدام نه‌تنها به شفاف‌سازی وضعیت مالی کمک می‌کند، بلکه در پیشگیری از مشکلات و تناقضات احتمالی با اداره مالیاتی نیز موثر است. لذا، توصیه می‌شود که این مدارک به دقت جمع‌آوری و آماده‌سازی شوند تا فرآیند بررسی و تایید اظهارنامه با سهولت بیشتری صورت پذیرد.

مراحل و فرایند اصلی تنظیم و تسلیم اظهارنامه مالیاتی چیست؟

تنظیم و تسلیم اظهارنامه مالیاتی با ثبت نام اقتصادی و دریافت کد رهگیری اولین گام را تشکیل می‌دهد. این فرایند که به دقت و اطمینان از انطباق با قوانین مالیاتی کمک می‌کند، شامل چندین مرحله کلیدی است:

  1. پیش ثبت نام شماره اقتصادی و دریافت کد رهگیری
  2. تایید اطلاعات پیش ثبت نام و دریافت پاکت نامه حاوی اطلاعات کاربری
  3. ثبت نام شماره اقتصادی
  4. تایید اطلاعات ثبت نام
  5. دریافت و تکمیل اظهارنامه الکترونیک
  6. ارسال اظهارنامه و دریافت کد رهگیری
  7. دریافت و پرداخت قبوض پرداختی مالیات به صورت الکترونیک

پایان این فرآیند، با پرداخت الکترونیکی مالیات و اطمینان از ارسال صحیح اظهارنامه، به انجام می‌رسد و این سیستم به‌طورکلی به شفاف‌سازی و تسهیل در امور مالیاتی کمک شایانی می‌کند.

نحوه پیش ثبت نام در سامانه اظهارنامه مالیاتی

ثبت نام در سامانه عملیات الکترونیکی مالیاتی از جمله، ثبت نام اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی، دارای چهار مرحله بوده که عبارتند از: پیش ثبت نام الکترونیکی ، ثبت نام الکترونیکی ، راستی آزمایی اطلاعات و مرحله نهایی . پیش ثبت نام و ثبت نام اظهارنامه مالیاتی 1402، مطابق راهنمای تصویری زیر است:

ابتدا، عبارت سامانه عملیات الکترونیکی مالیاتی و یا نشانی tax.gov.ir را در مرورگر دستگاه خود، جستجو کرده تا مطابق تصویر زیر، وارد صفحه اصلی سایت سازمان امور مالیاتی کشور شوید.

بعد از ورود به صفحه اصلی سایت سازمان امور مالیاتی کشور، برای ثبت نام اظهارنامه مالیاتی 1402، بر روی گزینه پیش ثبت نام و ثبت نام الکترونیک کلیک کنید.

بعد از اینکه گزینه پیش ثبت نام و ثبت نام الکترونیک را کلیک کردید ، در صفحه جدید، مقررات مربوط به ثبت نام در سامانه مالیاتی کشور را ملاحظه می‌کنید. این مقررات را مطالعه کرده و در پایین صفحه، دکمه ورود به ثبت نام را کلیک نمایید.

در این مرحله، نوع مودی را مشخص نمایید و پس از وارد کردن شماره ملی خود و عبارت امنیتی، در کادرهای تعیین شده، دکمه ورود به ثبت نام را بزنید.

در مرحله جدید، بر روی دکمه پیش ثبت نام جدید، کلیک نمایید.

بعد از ورود به صفحه پیش ثبت نام جدید ، کد پستی و شماره همراه خود را در کادرهای مربوطه وارد کرده و بعد از وارد کردن عبارت امنیتی، دکمه پیش ثبت نام جدید را کلیک نمایید.

پس از تکمیل مراحل ثبت نام اظهارنامه مالیاتی 1402، می‌توانید برای ثبت اظهار نامه مالیاتی و ارسال آن، به سازمان امور مالیاتی، اقدام نمایید. نحوه پر کردن و ارسال اظهارنامه مالیاتی، در بخش بعد توضیح داده شده است.

مراحل ثبت نام الکترونیکی برای ارسال اظهارنامه مالیاتی؛ نحوه ثبت نام اظهارنامه مالیاتی 1403

چند سالی است که تنظیم اظهارنامه مالیاتی به دستور سازمان امور مالیاتی به شیوه الکترونیک و بدون مراجعه حضوری انجام می پذیرد و در 5 مرحله انجام می شود :

مرحله اول: پیش ثبت نام الکترونیک اظهارنامه های مالیاتی

در این مرحله، شما باید کد اقتصادی داشته باشید. اطلاعات پایه ای شرکت دریافت شده و پس از تایید شماره تلفن همراه اعلامی در سیستم، تاییدیه پستی با کد پستی  ۱۰ رقمی را در سیستم بارگذاری کنید.

مرحله دوم: صحت سنجی اطلاعات

در این مرحله پس از انجام پیش ثبت نام الکترونیک، می بایست بخشی از اطلاعات ثبت شده در مرحله  قبلی از منابع مختلف، استعلام و راستی آزمایی شده و پس از تایید صحت اطلاعات، وارد مرحله سوم شوید. اگر اطلاعات صحیح نبود، موضوع با پیامک به شماره تلفن وارد شده اطلاع داده خواهد شد.

مرحله سوم: تولید و ارسال اطلاعات کاربری برای اظهارنامه مالیاتی

در این مرحله، اگر اطلاعات پیش ثبت نام مورد تایید سازمان امور مالیاتی کشور قرار بگیرد، کد کاربری و رمز عبور برای شما ایجاد شده و به صورت پیامک ارسال می شود.

مرحله چهارم: ثبت نام الکترونیک

در این مرحله، بعد از دریافت اطلاعات کاربری، وارد سامانه شده و اطلاعات اقتصادی بنگاه خود را پر کنید.

مرحله پنجم: اعتبار سنجی

اعتبار سنی ستادی و میدانی اطلاعات وارد شده انجام می شود و با پرونده‌های فزیکی تطبیق خواهد شد. اگر مغایرتی پیدا شود به صورت پیامک اطلاع رسانی خواهد شد. اگر اطلاعات شما مورد تایید سازمان باشد، وارد وضعیت ۴۵ می شوید که ارسال اظهارنامه الکترونیک است.

ورود به سامانه اظهارنامه مالیاتی با نام کاربری

تمامی مودیان مالی برای ثبت اظهارنامه‌های خود در سازمان امور مالیاتی کشور، می‌بایست به سامانه اظهارنامه مالیاتی مراجعه کنند و از طریق این سامانه اقدام به تنظیم اظهارنامه‌های خود کنند. لذا بسیار مهم است که افراد از نحوه ورود به سامانه اظهارنامه مالیاتی کشور آگاه باشند. برای ورود به سامانه اظهارنامه مالیاتی می‌توانید طبق مراحل زیر پیش بروید:

  1. باز کردن یک صفحه و تایپ کردن عبارت سازمان امور مالیاتی

باز شدن یک صفحه به نشانی اینترنتی tax.gov.ir و وارد شدن با نام کاربری

چه مواردی در اظهارنامه باید وارد شود؟

یکی از مهم ترین مواردی که در تهیه اظهارنامه و کلیه اسناد مالی از اهمیت بسیاری برخوردار است، اطلاعات بسیار مهمی است که شما در تکمیل آن نیاز دارید. صحت این اطلاعات از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و شما باید حساسیت بسیار زیادی در تکمیل آن‌ها به خرج دهید. اما چه مواردی در اظهارنامه باید وارد شود؟

توجه کنید که پس از تایید نهایی اطلاعات الکترونیکی وارد شده به منظور صدور اظهارنامه الکترونیکی در سال مالیاتی مزبور، بایستی کد رهگیری از سیستم دریافت کنید که ملاک دریافت اظهارنامه شما است. لیست قبوض الکترونیکی مرتبط با اظهارنامه را در این لینک مشاهده کنید که نیاز به ورود با کد کاربری و رمز عبور است. سامانه پرداخت الکترونیک مالیات نیز امکان پرداخت قبوض را برای مودیان فراهم کرده است.

روش تهیه اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی چگونه است؟

شما باید وارد این سایت شوید و پس از ارسال مدارک و ثبت اطلاعات هویتی و تشکیل پرونده و در اختیار داشتن شناسه ملی و کد اقتصادی، به عنوان مودی مالیاتی شناخته شده و بعد از طی شدن تشریفات قانونی، کد کاربری و رمز عبور برای اعلام اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی برایتان به صورت محرمانه از طریق پست ، ارسال می‌شود. برای انجام تکالیف مالیاتی، داشتن کد کاربری و رمز عبور، الزامی‌ است.

در این قسمت مراحل تهیه اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی را به شکل مرحله به مرحله برای شما آموزش می‌دهیم:

1.ورود به سامانه با نام کاربری و کلمه عبور دریافت شده از سامانه ثبت نام الکترونیکی سازمان امور مالیاتی کشور

2.ثبت اظهارنامه در سامانه و ورود به محتوای اظهارنامه از طریق عملیات مشاهده

3.تکمیل جداول مالی و ترازنامه توسط مودیان حقوقی

4.چاپ و بررسی نسخه پیش نویس و تایید نهایی اطلاعات

5.دریافت کد رهگیری

6.صدور الکترونیکی قبض مالیاتی و امکان پرداخت آن

با رعایت این مراحل، مودیان قادر خواهند بود به‌راحتی و به‌طورموثر اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی خود را تهیه و ارسال کنند. همچنین اطمینان حاصل می‌شود که همه تکالیف مالیاتی به‌درستی و به‌موقع انجام شده است.

چه زمانی اظهارنامه‌های الکترونیکی مالیاتی بررسی می‌شود؟

اظهارنامه‌های الکترونیکی مالیاتی تا ۱۲ ماه پس از تسلیم آن به اداره دارایی، مشمول رسیدگی بوده و طبق ماده یکصد و پنجاه و ششم قانون مالیات های مستقیم، ادارات دارایی مکلف هستند در این بازه زمانی، نسبت به بررسی اظهارنامه ی مالیاتی منطبق به مدارک و مستندات اعتباردهی شده مودیان، اقدام کرده و برگه تشخیص صادر کنند.

برای ابلاغ برگه تشخیص به مودیان، ۳ ماه فرصت قانونی وجود دارد. مودیان نیز می توانند در مهلت مقرر قانونی، نسبت به برگه تشخیص، اعتراض کنند تا در کمیسیون، بررسی شود.

آیا پس از تسلیم اظهارنامه مالیاتی به اداره دارایی، امکان اصلاح آن نیز وجود دارد؟

بله. شما می توانید تا یک ماه پس از تسلیم اظهارنامه عملکرد مالیاتی به سازمان امور مالیاتی کشور، نسبت به اصلاح اظهارنامه مالیاتی اقدام کنید. طبق ماده 200 و 26 قانون مالیات‌های مستقیم، می توانید در این بازه زمانی، نسبت به رفع نقص اقدام کنید. برای همین بهتر است مودیان قبل از تاریخ تعیین شده برای تسلیم اظهارنامه مالیاتی کارهای مربوط به آن را انجام داده تا در صورت نیاز به اصلاح وقت کافی برای اظهارنامه های مالیاتی داشته باشند.

ارسال نکردن اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی چه عواقبی برای مودیان دارد؟

همانطور که اشاره شد اظهارنامه مالیاتی باید در پایان سال مالیاتی یا چهار ماه بعد از پایان سال مالی مطابق با اساسنامه شرکتها ارسال شود. اگر مودیان در زمان‌های مقرر شده اقدام به تهیه و تنظیم و ارائه اظهارنامه مالیاتی نکنند تا ۳۰ درصد مبلغ مالیات پرداخت نشده مشمول جریمه شده و این جریمه غیر قابل بخشش است.

اشخاص حقیقی و حقوقی باید توجه داشته باشند حتی اگر موسسه یا شرکت آن‌ها هیچگونه فعالیت مالی نداشته باید حتما باید تهیه اظهارنامه مالیاتی را انجام داده و آن را ارسال کنند و فقدان فعالیت مالی دلیل بر ارسال نکردن، نبوده و باید در این حالت اظهارنامه مالیاتی خود را به صورت سفید به همراه سایر مدارک ارائه کنند تا مشمول جریمه نشوند.

نقش دفاتر قانونی در تسلیم اظهارنامه مالیاتی چیست؟

همه مودیان و مشمولان پرداخت مالیات باید نحوه کار با دفاتر قانونی و تنظیم آن‌ها را بدانند چرا که مالیات این افراد مستقیما از طریق این دفاتر تعیین و محاسبه می شود . مهمترین دفاتر قانونی در فعالیت‌های مالی و حسابداری دفتر کل ، دفتر روزنامه و دفتر دارایی هستند . دفتر روزنامه دفتری است که کلیه عملیات‌های مالی به ترتیب تاریخ وقوع و مبلغ و طرف معامله و سایر جزییات دیگر در آن ذکر می‌شود .

دفتر کل خلاصه دفتر روزنامه بوده و مودیان موظف هستند انتهای هر هفته کلیه اطلاعات موجود در دفتر روزنامه را به صورت خلاصه اعم از اطلاعات خرید یا فروش را به دفتر کل منتقل نمایند  و دفتر دارایی هم همانطور که از نامش پیداست دفتری است که صورت کل دارایی‌های شرکت یا شخص اعم از دارایی‌های منقول یا غیر منقول در آن ثبت شده و مودیان موظف هستند تا پایان فروردین سال بعد این کار را انجام دهند .

زمان ارسال اظهارنامه مالیاتی در صورت عدم تطابق سال مالی با سال مالیاتی

سال مالی یک بازه زمانی مشخص است که تاریخ شروع و پایان معینی دارد. بنابراین همه فعالیت های مالی شرکت در این بازه زمانی مورد بررسی قرار می گیرند و اطلاعات به دست آمده، یک گزارش مالی کامل را با کمک حسابداری خدماتی در انتهای سال مالی ارائه می کند.

نکته قابل توجه این‌جاست که در صورتی که سال مالی یک شرکت با سال مالیاتی تطابق نداشته باشد، درآمد سال مالی آن‌ها به جای سال مالیاتی مبنای تعیین مالیات قرار می‌گیرد. مهلت تسلیم، انجام اظهارنامه مالیاتی و تکمیل آن در پایگاه اینترنتی سازمان امور اقتصادی و دارایی حداکثر تا پایان چهار ماه شمسی پس از پایان سال مالی است. (تا ۳۱ تیرماه)

معافیت سالانه در اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی 1403

در راستای حمایت از قدرت خرید کارکنان و کاهش فشار مالیاتی بر خانواده‌ها، سازمان امور مالیاتی کشور برای سال 1403، سقف معافیت مالیاتی سالانه حقوق و دستمزد را به 120 میلیون تومان افزایش داده است. این تغییر به این معنا است که درآمد ماهانه تا سقف 10 میلیون تومان، از پرداخت هرگونه مالیات مستثنی خواهد بود. این اقدام به‌منظور تسهیل شرایط اقتصادی کارکنان و فراهم آوردن فضایی عادلانه‌تر در جامعه انجام گرفته است. این تصمیم، گامی مهم در راستای تقویت قدرت خرید و بهبود وضعیت معیشتی اقشار مختلف جامعه تلقی می‌شود.

استفاده‌از نرم‌افزار حسابداری در تسهیل فرایند تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی

در این مقاله به بررسی دقیق اظهارنامه مالیاتی، قوانین و مقررات در ایران، فرایند تهیه و تسلیم آن به صورت الکترونیکی و اهمیت آماده‌سازی اسناد و مدارک لازم پرداختیم. مشخص شد که ارائه به‌موقع و دقیق این اسناد نقش کلیدی در شفاف‌سازی وضعیت مالی، پیشگیری از تناقضات با اداره مالیاتی، و تسهیل در امور مالیاتی دارد. استفاده از نرم‌ افزار حسابداری در این فرآیند به‌عنوان یک ابزار کمکی مؤثر عمل کرده.

سوال متداول

چرا استفاده از نرم‌افزار حسابداری برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی توصیه می‌شود؟

استفاده از نرم‌افزار حسابداری به دقت و سرعت بخشیدن به فرآیند تکمیل اظهارنامه کمک می‌کند و خطاهای انسانی را به حداقل می‌رساند.

چه زمانی باید اظهارنامه مالیاتی ارسال شود؟

اظهارنامه مالیاتی باید تا پایان خرداد ماه سال بعد از سال مالی مورد‌نظر ارسال شود.

چه مدارکی برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی نیاز است؟

مدارک مورد نیاز شامل مجوزهای کسب، اساسنامه شرکت، گواهی‌های ترازنامه، صورت سود و زیان و سایر اسناد مالی مربوطه می‎شود.

برچسب خورده

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *